Blog

Podobnie jak u ludzi, także u zwierząt nadciśnienie jest częstym problemem zdrowotnym - im starszy pacjent tym większe ryzyko jego występowania:

• 10% kotów w wieku 9-13,5 roku
• 30% kotów w wieku 13,5-18 lat
• 60% kotów w wieku >22,5 lat
• 25% ludzi

Niestety zbyt rzadko psi i koci seniorzy mają wykonywane pomiary ciśnienia krwi - w UK jedynie 1,34% kotów. Spośród tych kotów aż 20% miało nadciśnienie, z czego większość bardzo poważne.

Jak wykryto nadciśnienie u tych pacjentów?

• 63% kotów miało objawy kliniczne w postaci utraty wzroku (28%) lub objawów neurologicznych (16%)
• u 48% rozpoznano uszkodzenie siatkówki podczas badania dna oka
• 31% przypadków zostało wykrytych podczas monitorowania choroby przewlekłej
• jedynie 4% przypadków zostało zdiagnozowane dzięki rutynowym przeglądom seniorów

Dla porównania 46% ludzi nie ma świadomości, że choruje na nadciśnienie, jednak u pacjentów objawowych często występuje ból głowy lub w klatce piersiowej, zawroty głowy, duszność, mdłości, zaburzenia widzenia, lęki, piszczenie w uszach, arytmia i krwawienie z nosa. Nieleczone nadciśnienie może prowadzić do udaru, demencji, utraty wzroku i zawału serca.

Koty ze zbyt wysokim ciśnieniem, u których wykryto choroby je wywołujące, żyły dłużej niż koty, u których rozpoznano te choroby dopiero po pojawieniu się objawów. Dlatego bardzo ważne jest badanie ciśnienia przynajmniej raz w roku u kotów w wieku >7 lat, dlatego gorąco zachęcamy do wykonywania pakietów badań dla seniora, obejmujących badanie krwi, moczu, oka i ciśnienia krwi:

• koty w wieku 7-10 lat corocznie
• koty 11-14 lat co 6-12 miesięcy
• koty >15 lat co 3-6 miesięcy

Ponad 80% przypadków nadciśnienia wywoływanych jest chorobą pierwotną. W związku z tym po wykryciu zbyt wysokiego ciśnienia konieczna jest rozszerzona diagnostyka - do najczęściej rozpoznawanych jej przyczyn zaliczamy:

• azotemia (podwyższone parametry nerkowe) - 75% kotów, z czego 20-65% przypadków ma przewlekłą chorobę nerek
• nadczynność tarczycy - 9-23%
• hiperaldosteronizm pierwotny - 1%
• inne - leki stymulujące produkcję czerwonych krwinek, stosowane w leczeniu anemii (np. darbepoetyna - Aranesp), guz chromochłonny nadnerczy, zespół Cushinga, cukrzyca, otyłość

Pomiar ciśnienia krwi jest prosty i trwa od 2 do 5 minut. Bardzo ważne jest wykorzystanie aparatu z Dopplerem lub HDO - aparaty oscylometryczne, stosowane na salach operacyjnych, są dokładne jedynie u pacjentów znieczulonych. Ponadto istotne jest miejsce wykonania pomiaru - badanie ciśnienia u kotów szczupłych jest bardziej dokładne na ogonie, a u pacjentów z nadwagą na kończynie. Prawidłowe ciśnienie krwi wynosi 110-160 mmHg. Stres potrafi mocno podwyższyć wynik, dlatego w przypadku wartości >160 należy powtórzyć badanie 1-2 krotnie (w razie potrzeby po uspokojeniu lekami) w kolejnych 2 tygodniach. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy podczas przeglądu zostaną rozpoznane objawy nadciśnienia (uszkodzenie siatkówki/utrata wzroku lub objawy neurologiczne bez innych przyczyn) - w takim wypadku należy od razu rozpocząć leczenie, czasem w połączeniu z hospitalizacją.

Po wdrożeniu leczenia bardzo ważne jest ustalenie odpowiedniej dawki leku i okresowe monitorowanie ciśnienia, gdyż statystycznie koty, którym zmieniono dawkę leku żyły dłużej. Pierwsza kontrola odbywa się po 7-10 dniach (wcześniej w przypadku ekstremalnie wysokiego ciśnienia), a po ustaleniu optymalnej dawki co 3 miesiące.

Rokowanie pacjentów z leczonym nadciśnieniem jest bardzo dobre, a konsekwencje nieleczenia bardzo poważne, więc warto regularnie badać swojego pupila.

1) Survival after diagnosis of hypertension in cats attending primary care practice in the United Kingdom. 11/2018
2) ACVIM consensus statement: Guidelines for the identification, evaluation, and management of systemic hypertension in dogs and cats. 10/2018
3) ISFM Consensus Guidelines on the Diagnosis and Management of Hypertension in Cats. 03/2017
4) Concurrent disorders of cats with diabetes mellitus and arterial systolic hypertension. 07/2023